 |
| Thầy Nguyễn Quang Ninh |
Nội dung giao lưu trực tuyến:
-
Định
hướng ôn tập môn Ngữ văn với đề thi khối C, D năm 2011
-
Kinh
nghiệm, lời khuyên khi làm bài thi môn Ngữ văn trong kì thi đại học, cao đẳng
năm 2011.
Nội dung trả lời của thầy Nguyễn Quang Ninh:
Em thấy hai kì thi đại học môn Văn
khối C gần đây trong câu 5 điểm (chọn 1 trong 2 câu) đều có một câu về thơ và
một câu về văn xuôi. Vậy thầy cho em hỏi cấu trúc đề thi năm nay có tương tự
như 2 năm trước không ạ? (thainguyenvedeptieman@gmail.com, haduyen9x,
phuthuynhodethuong93)
Thầy Nguyễn Quang Ninh: Cấu trúc đề thi năm nay vẫn như các năm trước, em có thể
tham khảo đề thi của năm 2008-2009, 2009-2010.
Em muốn hỏi giả sử là bài văn thi
nghị luận về một tư tưởng đạo lí trong các kì thi năm nay đề cập đến một câu
danh ngôn hoặc tục ngữ nước ngoài mà khá trừu tượng. Vậy thì làm thế nào để ta
có thể tiếp cận được đề và hiểu đúng ý nghĩa mà câu danh ngôn muốn nhắc đến.
(misschiu)
Thầy Nguyễn Quang Ninh: Bài làm một câu danh ngôn nước ngoài hay trong nước thì
cách làm vẫn giống như thầy giáo đã hướng dẫn trong bài giảng trên mạng về các
bước làm một bài văn nghị luận.
Em chào thầy! Chuẩn bước vào mùa thi 2011, thật sự e
rất lo lắng em học khối D nên e muốn hỏi thầy 1 số câu hỏi:
- Xu hướng ra đề Văn năm 2011 khối D sẽ như thế nào?
Em thấy các năm gần đây, đề Văn ở câu 2 điểm thường tập trung hỏi về một hoặc
một số vấn đề trong tác phẩm chứ không hỏi về mảng kiến thức cụ thể (tác giả,
đặc điểm Văn học Việt Nam qua các giai đoạn…). Liệu năm nay có như vậy không ạ?
- Làm thế nào để viết được mở bài, kết bài hay, hợp
lí, đủ ý, đặc biệt là đạt điểm tối đa bởi theo em thì đây sẽ là phần gỡ điểm
cho thí sinh.
- Chữ viết có tính vào phần điểm thi không ạ, chữ em
khá xấu em lo lắng bị trừ điểm thi?
Thầy Nguyễn Quang Ninh:
- Xu hướng ra đề là mảng nào chưa ra thì họ sẽ
ra chứ không có vùng nào là cấm kỵ cả. Câu 2 điểm là nhằm kiến thức về tác giả,
tác phẩm, khái quát lịch sử văn học (Ví dụ: Nêu một số đặc điểm hoặc thành tựu
văn học 1945-1975; nêu sự nghiệp văn học, phong cách một tác giả nào đó – viết
ngắn gọn hoặc đặc sắc nghệ thuật, những nội dung chính của các tác phẩm…)
- Phần mở bài thường là nếu tác giả, tác
phẩm và đoạn thơ, nhân vật, giá trị tư tưởng chính của tác phẩm (Nếu là phân
tích đoạn thơ thì nêu giá trị, nội dung cơ bản đoạn thơ đó; nếu là nhân vật thì
nêu nét chính của nhân vật; nếu là nội dung nhân đạo thì nêu nhân đạo đặc sắt
của tác phẩm).
Ví dụ: Phân tích Mị thì nêu các phẩm chất: Cần cù, hiếu
thảo, giàu đức hi sinh, rất mực tài hoa, đặc biệt là tiềm tàng một sức sống
mãnh liệt. Phân tích nhân vật Chí phèo: mở bài nhấn mạnh tư tưởng nhân đạo sâu
sắc, độc đáo hiếm có…
- Phần kết luận thường có các ý sau:
Kết: Thâu tóm lại vấn đề và nâng cao lên
Luận: Mở rộng vấn đề có thể liên hệ bản thân (xem các phần
mở bài và kết luận trong bài giảng của thầy)
- Chữ viết rõ và đẹp sẽ là ưu tiên khi
chấm điểm phần hình thức trình bày bài làm.
Thưa thầy, nếu như bài làm đủ ý mà
diễn đạt không hay lắm thì đạt mức điểm bao nhiêu ạ? Câu nghị luận xã hội, làm
thế nào để bài văn của em có ít dẫn chứng mà vẫn đủ ý ạ?
Thầy Nguyễn Quang Ninh: Bài đủ ý mà diễn đạt kém thì cùng lắm được trung bình khá vì
VĂN = Ý + LỜI (Lời đây là lời văn phải có màu sắc văn chương).
Nghị luận xã hội (NLXH) cần phải có dẫn chứng minh họa mới
giàu sức thuyết phục (Bài đã có khống chế số chữ 600-700 chữ cho nên có thiếu
chút dẫn chứng thì bài vẫn đạt điểm tốt nhưng không thể đạt điểm tối đa)
Thưa thầy cho em hỏi, câu nghị
luận đời sống xã hội có phải làm mở bài, thân bài, kết bài không ạ? (Nguyễn Hải
Nam)
Thầy Nguyễn Quang Ninh: NLXH phải đủ cả 3 phần: Mở
bài – Thân bài – Kết luận mới là một bài làm hoàn chỉnh.
Em có một thắc mắc mong thầy giải
đáp ạ: Câu 3d phần nghị luận xã hội, nếu học sinh làm bài không theo kiểu
truyền thống (như kiểu viết thư chẳng hạn) thì chấm bài sẽ thế nào ạ? Bài làm
đảm bảo khá đầy đủ ý thì liệu có được điểm cao không ạ? ( river311093@yahoo.com)
Thầy Nguyễn Quang Ninh: Viết thư cũng có thể chấp nhận nhưng trong nội dung thư
phải mang tính chất một bài nghị luận hoàn chỉnh.
Thầy ơi cho em hỏi khi làm câu 2
điểm nếu đề hỏi về phong cách sáng tác của một tác giả thì mình phải trình bài
có mở bài, thân bài, kết bài hả thầy? Mình có thể viết ý chính bằng cách gạch
đầu dòng không thầy? ( lee_nhu93@yahoo.com, Meocon_tinhnghich143@yahoo.com)
Thầy Nguyễn Quang Ninh: Phải có mở bài, kết bài nhưng thường ngắn gọn, chỉ 1 hoặc 2
câu. Có thể gạch đầu dòng ghi 1, 2, a, b nhưng nên trình bày như một bài làm
ngắn gọn (Xem thầy trình bày phong cách Nam Cao, Nguyễn Tuân, Tố Hữu… đáp án
của Bộ GD&ĐT cũng gần như thế).
Thưa thầy, tư tưởng nhân đạo
(TTNĐ) và giá trị nhân đạo (GTNĐ) khác nhau như thế nào ạ? Có phải là GTNĐ dùng
cho tác phẩm không ạ? Và để làm sao mình không làm sai cấu trúc giữa TTNĐ và
GTNĐ? Khi đề bắt mình nói về GTNĐ thì mình phải chuyển về TTNĐ để làm ạ?
( michj_miko@yahoo.com)
Thầy Nguyễn Quang Ninh: Tư tưởng nhân đạo là tư tưởng của nhà văn được biểu hiện
qua tác phẩm, còn giá trị nhân đạo là giá trị đó được biểu hiện trực tiếp trong
tác phẩm. Trong các năm gần đây, qua các đề thi thầy thấy hai thuật ngữ này
được hiểu như nhau.
Thưa thầy, mở bài như thế nào để
đạt điểm tối đa mà lại dễ? Với lại làm sao để viết cho dài?
Thầy Nguyễn Quang Ninh: Phần mở bài thường là nếu tác giả, tác phẩm
và đoạn thơ, nhân vật, giá trị tư tưởng chính của tác phẩm (Nếu là phân tích
đoạn thơ thì nêu giá trị, nội dung cơ bản đoạn thơ đó; nếu là nhân vật thì nêu
nét chính của nhân vật; nếu là nội dung nhân đạo thì nêu nhân đạo đặc sắt của
tác phẩm). Muốn viết được dài phải có kiến thức đề bài phong phú ý.
Chỉ còn vài chục ngày nữa là kì
thi đại học khối D diễn ra. Môn Văn là môn mà em lo lắng nhất vì cách hành văn
của em vẫn còn lủng củng và chưa mạch lạc. Em đã học khóa luyện thi của thầy và
cảm thấy rất hay lẫn bổ ích. Những lời văn thầy nói ra nghe rất bay bổng và sâu
sắc. Em lắng nghe rất kĩ bài giảng của thầy, câu nào hay em đều viết vào vở để
tham khảo. Tuy vậy nhưng mỗi lần làm bài thi hay tự giải đề ở nhà, em luôn gặp
lúng túng trong việc viết văn sao cho vừa đủ ý mà vẫn mạch lạc. Như thầy đã nói
là Văn = ý + lời. Phần ý của em cũng tạm ổn nhưng phần lời thì hơi có vấn đề.
Chính vì vậy mà khi đi thi em tốn khá nhiều thời gian để suy nghĩ, chọn lọc và
viết ra một câu văn hoàn chỉnh nên em khá sợ mình sẽ làm bài không đủ giờ. Thầy
có thể cho em lời khuyên để cải thiện tình hình này được không ạ ? Và theo thầy
thì phân bố thời gian làm bài cho cả 3 câu ( 1: 2đ; 2: 3đ; 3: 5đ ) như thế nào
là hợp lý để không bị "cháy" giờ ? Em xin cảm ơn! (nikko084)
Thầy Nguyễn Quang Ninh: Muốn viết văn trôi chảy, mạch lạc, lời văn có màu sắc văn
chương nên đọc nhiều sách nghị luận văn học của các tác giả phê bình có uy tín:
Hoài Thanh, Đặng Thanh Mai, Nguyễn Đăng Mạnh, Trần Đăng Khoa, Chu Văn Sơn… ;
đọc các bài thơ học sinh giỏi chọn lọc hoặc đọc thêm cuốn sách thầy viết: “Để
viết được một bài văn vào đại học đạt điểm cao”.
Phân phối thời gian: Câu 2 điểm, 3 điểm ~ 80 phút; câu 5 điểm ~ 100 phút. Cần ưu
tiên thời gian mấy phút để soát lại bài.
Thưa thầy dung lượng bài viết như
thế nào là hợp lí?
Thầy Nguyễn Quang Ninh: Bài làm của em có thể từ 2 - 3 trang.
Trong phần nghị luận văn học thì với
dạng bài SO SÁNH thì phương pháp làm bài là gì ạ? Với một đề nghị luận xã hội,
ta cần định hướng bài làm của mình như thế nào ạ? (thiensubinhminh123)
Thầy Nguyễn Quang Ninh: Khi làm bài so sánh, ta có thể làm từng điểm giống và khác
nhau nhưng làm như thế thường khó và dễ rơi vào trùng lặp. Cách dễ hơn là trình
bày từng hình tượng (bài thơ, đoạn thơ, nhân vật…) rồi tổng hợp lại đánh giá
chung (xem bài hình tượng sông Hương và hình tượng sông Đà). Với một đề NLXH,
ta định hướng làm bài là những nội dung chính của câu nói hoặc chủ để cơ bản
cần bàn.
Thưa thầy, em học văn để thi khối
D. Nhược điểm lớn nhất của em là viết không nén được cảm xúc, không được rõ ý.
Mặc dù đã cố gắng sửa nhiều lần, em rất lo người chấm bài không đọc kĩ bài của
em sẽ không thể cho điểm. Thầy có thể cho em lời khuyên để khắc phục không ạ?
(renard)
Thầy Nguyễn Quang Ninh: Em cần phải hình thành từng luận điểm rồi đặt đầu dòng các
luận điểm đó để người chấm bài dễ chấm.
Thưa thầy, lúc này em cảm thấy rất
choáng váng với kết quả thi tốt nghiệp môn Văn của mình. Em đã từng đạt giải
học sinh giỏi Văn, và một số giải thưởng cho các bài viết của mình, các bài
viết em vẫn được điểm khá tốt 8 và 8.5. Và vừa qua, em đã dành thời gian khá
lớn ôn tập môn Văn, mong đạt được kết quả cao. Song kết quả thật khó tưởng
tượng: 6.5 - một điểm số em chưa từng phải nhận bao giờ. Em đã tự hỏi tại sao?
Em vẫn không tìm ra được câu trả lời. Thực sự giờ em rất hoang mang trước kì
thi đại học sắp tới. Em phải làm sao để đạt điểm môn văn đại học tốt đây ạ?
Liệu khả năng hay cách học của em có vấn đề? ( bonghongtuyet93)
Thầy Nguyễn Quang Ninh: Văn muốn được điểm cao thì phải làm đầy đủ các câu theo cấu
trúc đề. Văn phải có luận điểm và các luận điểm ấy phải sát đáp án. Có lẽ bài
làm vừa rồi của em các ý xa đáp án hoặc có lẽ em viết phóng túng, tự do quá
theo ý kiến chủ quan của mình.
Thầy ơi, đề thi khối D nếu ra dạng
đề so sánh thì chỉ rơi vào phần nâng cao ạ?
Thầy Nguyễn Quang Ninh: Không nhất thiết như thế nhưng để phù hợp với trình độ văn
khối D thì ít khi người ta so sánh. Tuy nhiên, những đề so sánh dễ thì người ta
vẫn ra. Ví dụ: So sánh sông Hương với sông Đà; so sánh sự giống và khác nhau
của hai chị em Việt và Chiến trong “Những đứa con trong gia đình” của Nguyễn
Thi.
Thưa thầy, các văn bản nhật dụng
lớp 12 có thi đại học không ạ? (divalinhxinh)
Thầy Nguyễn Quang Ninh: Văn Nhật dụng không thi.
Thưa thầy, cho em hỏi các phần
giới thiệu về tác giả, tác phẩm của câu 5 điểm nên đặt ở phần nào vậy thầy? Em
thường làm ở phần thân bài, tách hẳn ra 1 đoạn, nhưng cũng có nhiều thầy cô
không chấp nhận chỉ nêu vắn tắt ở phần mở bài chung với vấn đề nghị luận. Cả
trong barem điểm em cũng chưa thấy có phần tách riêng ra và chấm mục này.
Thầy Nguyễn Quang Ninh: Ý giới thiệu tác giả và tác phẩm, đáp án thi đại học của Bộ
GD&ĐT thường ghi ở ý 1 phần thân bài. (Xem phần tư tưởng nhân đạo của “Vợ
nhặt”- bài soạn của thầy)
Cho em hỏi là khi làm bài về phần
truyện thì có cần tóm tắt lại truyện không hay chỉ cần nêu khái quát nội dung
và nghệ thuật ạ? (hoathuytinh_th)
Thầy Nguyễn Quang Ninh: Không cần tóm tắt nếu cần thì nêu một, hai câu khái quát
về giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.
Thưa thầy, sang năm em lên lớp 11
và hai năm nữa em dự định thi khối D xin thầy cho em vài lời khuyên về những
việc cần làm ngay từ bây giờ để trau dồi kĩ năng và kiến thức cho kì thi đại
học? Có phải học giỏi văn là cần phải có năng khiếu không thưa thầy, em cảm
thấy mình không có năng khiếu nhưng trước mỗi khi kiểm tra bài viết thì em có
đầu tư thời gian đọc nhiều bài tham khảo và tìm kiếm một số tài liệu liên quan
nên kết quả cũng tương đối, em không được tự tin vào các kì thi, xin thầy chia
sẻ cho em chút ý kiến. ( pebu_74@yahoo.com)
Thầy Nguyễn Quang Ninh: Học kĩ tác phẩm và học thuộc thơ (Văn 11, Văn 12). Học kĩ
bài giảng của thầy trên mạng. Nếu em có năng khiếu thì đỡ vất vả hơn tuy nhiên
khi đi thi đại học cần chịu khó học, không có năng khiếu vẫn có thể đạt điểm 7,
8.
|
MỘT SỐ NỘI DUNG CẦN LƯU Ý ĐỐI VỚI MÔN NGỮ VĂN THI ĐẠI HỌC
2011
Câu 2 điểm:
Câu 3 điểm:
Đời sống xã
hội:
Tư tưởng đạo
lý:
Câu 5 điểm
Một số vấn đề khác cần chú ý:
(Lưu ý: 5, 6 chỉ dành cho khối C)
Lời khuyên dành cho học sinh
Các em thân mến. Dựa trên kinh nghiệm giảng dạy, thầy nhấn
mạnh những vấn đề quan trọng có thể có trong đề thi tuyển sinh đại học 2011 ở
phần nêu trên. Ngoài ra, các em cũng cần chú ý những điểm sau:
Ở
phần này, trong những đề thầy đã nhấn mạnh thì đề câu nói của Puskin va Lê
Nin về mặt nội dung là đề quan trọng vì mấy năm nay xu hướng ra đề thường đề
cập đến những phẩm chất quan trọng của con người để nhằm hoàn thiện nhân cách
cho thế hệ trẻ.
- Đề phân tích hình tượng sông Đà và sông Hương, từ đó chỉ
ra sự giống nhau và khác nhau trong việc tiếp cận hình tượng dòng sông của
tác giả Nguyễn Tuân và Hoàng Phủ Ngọc Tường. Với một đề thi so sánh hai hình
tượng trong khuôn khổ thời gian 100 phút thì các em cần phải viết rút gọn để
đảm bảo tính cô đọng, không viết dài quá sẽ dẫn đến lan man.
- Đề về tác phẩm “Hồn Trương ba da hàng thịt” của tác giả
Lưu Quang Vũ có thể ra các đề:
+ Đề 1 và đề 2 thầy đã soạn trên mạng cho các
em tham khảo. Khi làm bài các em có thể tuân theo cấu trúc biên soạn của thầy
giáo và nên giữ lấy các luận điểm ấy.
+ Phân tích nhân vật Trương Ba. Nếu làm đề
này chúng ta có thể làm theo cấu trúc như sau:
Gợi ý phân tích nhân vật Trương Ba
Mở bài: Giới thiệu khái quát những nét chính về tác giả, tác phẩm
rồi nêu nhân vật
Thân bài:
Biết
mình như vậy trong con mắt của người thân Trương Ba vô cùng đau khổ
Kết luận:
Nhân vật Trương Ba rất đẹp. Vẻ đẹp của nhân vật đã làm cho
câu chuyện bi thương trở thành một bi kịch lạc quan, giàu chất thơ, giàu ý
nghĩa nhân bản.
Chúc các em ôn tập hiệu quả và đạt điểm cao môn Văn trong
kì thi đại học sắp tới.
Thầy giáo: Nguyễn Quang Ninh
|
Theo Bí kíp thi đại học
Đăng nhận xét