Trong quá trình luyện thi đại học, môn Văn là môn khó đạt
điểm cao nhất. Tuy nhiên, đây lại là môn mà học sinh có thể đạt kết quả cao hơn
mong muốn nếu như có một tâm lí thoải mái và nền tảng ôn tập tốt.
Lời khuyên của cô giáo Trần Thị Lan Anh,
giáo viên Trường THPT Thăng Long, Hà Nội về phương pháp ôn thi đại học và thi môn Văn
hiệu quả.
Học như thế nào để dễ nhớ?
Những năm gần đây, đề thi trong các kỳ
thi đại học rất sát kiến thức cơ bản mà học sinh được học trong nhà trường.
Chương trình Văn học lớp 12 gồm Văn học Việt Nam, Văn học nước ngoài.
Về hình thức có hai thể loại: Văn xuôi
và thơ. HS khi ôn thi đại học nên tập trung vào chương trình cơ bản. Không học rộng.
Nhiều HS học miên man, khi làm bài cứ liên tưởng tràn lan khiến cho bài viết bị
loãng, khó có điểm cao.
Các em nên chia kiến thức ra thành những
đơn vị nhỏ để dễ nhớ: Tác giả, tác phẩm, giai đoạn văn học, phong cách. Chia
“ngang” rồi lại chia “dọc”: Thơ, văn xuôi.
Ngoài những điểm chung phải nhớ cho một
tác phẩm văn học, kiến thức phải nhớ của thơ và văn xuôi có những cái riêng. Những
kiến thức HS phải nhớ trong quá trình luyện thi đại học với văn xuôi gồm: Tư tưởng chủ đề, đề tài. Nó là giá trị
nhân đạo hay nó nói về chủ nghĩa anh hùng cách mạng, nói về con người đánh Mỹ,
hay là luận đề. Đã là văn xuôi thì phải có tóm tắt tác phẩm, tìm những dẫn chứng
và phải nhớ dẫn chứng.
HS hãy gạch chân những đoạn văn làm sáng
tỏ những nội dung hoặc đề tài mà tác phẩm đề cập tới rồi ghi nhớ. Ví dụ: Nhà
văn Nguyễn Tuân miêu tả con sông Đà vừa dữ dội, vừa trữ tình. Vậy chi tiết nào
thể hiện sự dữ dội? Chi tiết nào thể hiện nét đẹp trữ tình?
Với thơ, thì HS phải nhớ được cảm hứng
chủ đạo (văn học hiện đại không nặng về đánh giá tư tưởng chủ đề trong tác phẩm
thơ). Sau đó các em tách ra từng đoạn, nhớ rõ cảm hứng chủ đạo của từng đoạn để luyện thi đại học.
Tiếp theo là chọn câu nào hay hoặc độc
đáo để học thuộc. Không cần thuộc cả đoạn hay cả bài. Cách ra đề bây giờ không
đòi hỏi HS phải thuộc cả bài thơ mà chỉ cần thuộc dẫn chứng.
Văn xuôi cũng như thơ, HS nên hệ thống lại
và chọn vừa đủ kiến thức để học phục vụ việc ôn thi. đại học. Học quá nhiều sẽ mệt, đuối
sức. Các em phải thi 6 môn chứ không chỉ môn Văn. Trong khi đó với môn Văn, nếu
các em học không tập trung vào kiến thức cơ bản thì đủ cảm thấy việc học quá
mênh mông.
Cần chú trọng kỹ năng trình bày
Khi tiếp cận một đề thi đại học, bao giờ HS cũng
phải đọc kỹ để nhận diện đúng yêu cầu của đề. HS phải xác định đề bài yêu cầu dạng
nghị luận nào: Chứng minh, phân tích, giải thích...? Theo đó để chọn đúng hình
thức diễn đạt cho phù hợp. Nếu chứng minh thì phải diễn dịch, quy nạp cho sinh
động. Nếu phân tích thì phải sử dụng thao tác tổng - phân - hợp nhiều hơn...
Sau khi xác định được đề và viết ra nháp
các ý chính là đến lúc HS bắt tay vào viết bài. Đến đây, HS phải thể hiện một kỹ
năng rất quan trọng: Trình bày.
Bố cục một bài văn góp phần rất lớn để
người đọc (giám khảo) định hình được đây có phải là người có học văn hay không.
Một bài văn có 3 phần: Đặt vấn đề, giải quyết vấn đề và kết thúc vấn đề.
Mỗi phần ta chia thành từng ý. Mỗi ý là
một đoạn. Giữa các ý phải có chuyển đoạn. Phải có xuống dòng. Lùi vào đầu câu.
Viết mà liền tù tì làm cho người đọc thấy rối mắt, không thấy có sự mạch lạc
trong tư duy của người viết. Viết như thế sẽ không tạo được thiện cảm với người
đọc.
Có một điều HS trong quá trình ôn thi đại học môn Văn nên lưu ý, học văn là phải
có cảm xúc. Cảm xúc càng trung thực, càng chân thành càng dễ làm người đọc đồng
cảm. Các em đừng nghĩ rằng cảm xúc là những từ cảm thán, là những ngôn từ sáo rỗng,
bóng bẩy.
Cảm xúc nó thể hiện ở cách diễn đạt, ở
các loại câu khác nhau (tương ứng với các góc tiếp cận vấn đề). Nhiều HS tưởng
rằng, trong đáp án môn Văn có biểu điểm cho từng ý là giám thị cứ vậy đếm ý mà
cho điểm.
Bài làm nào có thể hiện được ý thông qua
cảm xúc thì bài đó được điểm cao. Còn những bài tuy đủ ý nhưng không trình bày
được cảm xúc, hoặc có cảm xúc mà chưa rõ ý... thì điểm sẽ thấp hơn là điều chắc
chắn.
Dung lượng của một bài làm nên tương ứng
với thời gian làm bài cho phép. Nếu viết quá ngắn thì giám khảo sẽ cảm nhận rằng,
đó là bài làm của một người không có gì để viết, không biết triển khai một bài
văn như thế nào.
Một bài văn không bao giờ chỉ có một đoạn
cũng như chỉ có một luận điểm. Ngược lại, nếu quá dài thì lan man, thì không đủ
thời gian để đáp ứng những yêu cầu khác trong một đề thi đại học.
Lan man là một bệnh khá phổ biến ở những
em học khá môn Văn. Các em phải sắp xếp thời gian hợp lý để tập trung vào yêu cầu
chính, không viết lan man, dẫn đến bỏ lửng. Bỏ lửng ý nào là các em mất điểm ý
đó.
Môn Văn là môn mà nếu nhờ có tâm lý làm bài tốt, thí sinh có thể đạt được kết quả
cao hơn mong muốn. Đây là nét đặc thù của môn Văn so với các môn thi khác mà trong quá trình ôn thi đại học và bước vào phòng thi các em cần chú ý.
Đăng nhận xét