Sự biến chuyển phong cách nghệ thuật của Nguyễn Tuân

Luyện thi đại học môn Văn: Những nét chính về phong cách nghệ thuật và sự biến chuyển phong cách nghệ thuật của Nguyễn Tuân

Nguyễn Tuân (1910 - 1987) là nhà văn nổi tiếng của nền văn học hiện thực hiện đại, nhà văn có phong cách nghệ thuật độc đáo với những nét, những đặc điểm cơ bản dưới đây.

Thõn Bài.

            A. Trước CM Tháng 8

Nguyễn Tuân quan niệm đã là nhà văn thì phải thể hiện một phong cách độc đáo không giống ai cho nên trước Cách Mạng, Nguyễn Tuân đã bộc lộ cái “Tôi” của mình với lối chơi ngông bằng văn chương. Kẻ chơi ngông là muốn thể hiện cái tài cái giỏi, cái lịch lãm hơn đời để đặt mình lên trên thiên hạ. Nguyễn Tuân viết văn là khoe cái tài hoa, cái uyên bác và tỏ sự ngông ngao với đời. Tính chất tài hoa, uyên bác, lịch lãm của Nguyễn Tuân được thể hiện ở những điểm sau đây:

1. Quan sát, khám phá và diễn tả thế giới nghiêng về phương diện văn hoá thẩm mĩ, hai quan sát khám phá, diễn tả con người nghiêng về phương diện tài hoa nghệ sỹ.

(Khái niệm tài hoa nghệ sĩ ở Nguyễn Tuân vừa có nghĩa hẹp, vừa có nghĩa rộng. Nghĩa hẹp là những người làm nghệ thuật và say mê nghệ thuật còn nghĩa rộng là dù làm việc gì, nghề gì cũng đẩy lên đến mức xuất chúng siêu Việt trở thành một thứ nghệ thuật như uống trà một cách tinh tế, chơi lan, chơi cúc một cách sành sỏi. Hay đánh bạc bằng thơ đường, thơ Tống trong “Vang bóng một thời”, người lái đò trong “Người lái đò trên sông Đà” cũng là một loại tài hoa nghệ sĩ trong nghệ thuật vượt thác sông Đà.

3. Quan niệm cái đẹp phải là hiện tượng đập mạnh vào giác quan nghệ sĩ (nhân vật phải có cá tính khác thường; cảnh thiên nhiên thì hoặc đẹp tuyệt vời, hoặc gây ấn tượng mãnh liệt, dữ dội như gió, bão, núi cao tản viên, rừng thiêng, thác ghềnh hiểm trở sông Đà.

4. Sử dụng thể văn tuỳ bút hết sức phóng túng với nhân vật chính là cái tôi chủ quan của tác giả (Nguyễn Tuân gọi là “chơi lối độc tấu”) đó là một cái tôi rất mực tài hoa uyên bác (Đây là nét bao trùm nhất trong phong cách Nguyễn Tuân. Tài hoa trong việc dựng nước, dựng cảnh, trong những so sánh, liên tưởng táo bạo bất ngờ. Uyên bác trong việc vận dụng sự hiểu biế nhiều ngành khác nhau để quan sát hiện thực, sáng tạo hình tượng, mang đến cho người đọc khối lượng tri thức đa dạng, phong phú.

5. Văn Nguyễn Tuân vừa đĩnh đạc cổ kính, trẻ trung hiện đại, rất giàu hình ảnh nhạc điệu, một kho từ vựng phong phú, chính xác, với nhiều tìm tòi sáng tạo mới lạ độc đáo trong cách đặt câu dùng từ.