Người phụ nữ đẹp nhất là người phụ nữ đang yêu. Qua bài thơ “Sóng” của nữ thi sĩ Xuân Quỳnh, ta càng cảm nhận được sâu sắc
hơn vẻ đẹp trong tâm hồn của người phụ nữ
khi yêu. Tình yêu trong sáng nhưng không kém phần nồng nàn, mãnh liệt ấy được
thể hiện qua hình tượng ẩn dụ: sóng.
Bài thơ chính là nỗi lòng, là tâm hồn của người phụ nữ, luôn rạo rực, xôn xao,
rung lên đồng điệu với nhịp sóng vỗ
bờ.
Sắc điệu trữ tình của bài thơ được gợi lên từ hình tượng sóng. Cả bài thơ là những con sóng tâm tình xôn xao trong lòng người
con gái đang yêu khi đứng trước biển ngắm nhìn những con sóng vô hồi, bất tận. Sóng là một hình tượng ẩn dụ, đó là sự
hoá thân của cái tôi trữ tình của nữ sĩ, lúc thì hoà nhập, lúc sự phân thân của
“em” - người con gái đang yêu một cách say đắm. Sóng đã khơi gợi một hồn thơ phong phú, hồn nhiên, sôi nổi. Thông
qua hình tượng sóng, Xuân Quỳnh đã
có một cách nói rất hay để diễn tả tâm trạng của người con gái.
“Dữ
dội và dịu êm
Ồn
ào và lặng lẽ”
Trạng thái của sóng
cũng là tâm trạng khi yêu. Ẩn sau tâm hồn nhỏ bé của người phụ nữ đó chính là khát vọng to lớn, mạnh mẽ về một tình yêu
chân thành. Hành trình của sóng từ sông ra đại dương:
“Sông
không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể”
Nơi mênh mông dạt dào, có đến nơi biển rộng trời cao sóng mới được vẫy vùng, mới thực sự tìm
thấy mình trong sức sống mạnh mẽ với những khát khao to lớn. Sóng được làm biểu tượng của tình yêu.
Miêu tả sóng biến hoá là cũng để nói lên cái phức tạp, đa dạng, khó hiểu của
tình yêu. Cũng giống như sóng biển,
tình yêu là một hiện tượng kỳ diệu của con người. Con sóng “ngày xưa” và con sóng
“ngày sau” vẫn thế - triền miên, bất tận. Cũng như tình yêu mãi mãi là khát vọng
của tuổi trẻ, của đôi lứa, cuả anh và em:
“Ôi
con sóng ngày xưa
Và
ngày sau vẫn thế
Nỗi
khát vọng tình yêu
Bồi
hồi trong ngực trẻ” .
Con sóng tìm đến
biển, đến đại dương là để tự hiểu mình. Cũng như em “khát” được đến bên anh, đến
với một tình yêu đẹp để hiểu rõ hơn về tâm hồn em về con người đích thực của
em. Người con gái hỏi sóng hay đang
tự hỏi chính mình:
“Sóng bắt đầu từ gió
Gió
bắt đầu từ đâu
Em
cũng không biết nữa
Khi
nào ta yêu nhau”
Cái giây phút giao duyên của đôi lứa. “Khi nào ta yêu nhau”
tìm được một câu trả lời thật khó, bởi tình yêu là một hiện tượng, một thứ tình
cảm khó có thể cắt nghĩa được. Bởi vậy trong bài thơ tình số 21 của thi hào
Tagor đã viết rằng :
“Trái
tim anh cũng ở gần em như chính đời em vậy
Nhưng
chẳng bao giờ em biết trọn nó đâu”
Câu thơ “khi nào ta yêu nhau” đã diễn tả đúng nỗi niềm điển
hình của những trai gái đang sống trong tình yêu đẹp. Sóng vỗ “dữ dội - dịu êm” , “ồn ào - lặng lẽ”, sóng “dưới lòng sâu” “sóng”
trên mặt nước”, sóng nhớ bờ, đó là
biểu hiện của tình yêu và nỗi nhớ. Yêu chân thành tha thiết, nhớ bồi hồi triền
miên. Nỗi nhớ ấy day dứt, dày vò, choán đầy cả không gian, thấm trong chiều
sâu, bề rộng, trải trong chiều dài thời gian:
“Con
sóng dưới lòng sâu
Con
sóng trên mặt nước
Ôi
con sóng nhớ bờ
Ngày
đêm không ngủ được”
Thật tự nhiên và thơ mộng, con sóng nhớ bờ nên ngày đêm sóng vỗ, sóng thao thức với thời gian và đại
dương. Cũng giống như bên đợi thuyền, thuyền nhớ bến, lúc nào lòng người con
gái cũng bồi hồi nhớ thương:
“Lòng
em nhớ đến anh
Cả
trong mơ còn thức”
“Còn thức” tức là lúc nào em cũng nhìn thấy rõ hình bóng
anh, ánh mắt anh ... Một tình yêu cuồng nhiệt, say mê. Con sóng khao khát được đến bờ để được vỗ về, ve vuốt:
“Hôn thật khẽ thật êm
Hôn êm đềm mãi mãi” (Xuân Diệu)
Cũng như “em” muốn được gần bên anh, được hoà nhịp vào trong
tình yêu với anh. Tình yêu của người con gái thật mãnh liệt, nồng nàn. Sóng xa vời cách trở vẫn tìm được tới bờ,
cũng như anh và em sẽ vượt qua mọi khó khăn để đến với nhau, để sống trong hạnh
phúc trọn vẹn của lứa đôi.
“Ở
ngoài kia đại dương
Trăm
ngàn con sóng nhỏ
Con
nào cũng tới bờ
Dù
muôn vời cách trở”
Người con gái đã bày tỏ lòng mình một cách chân thành, say đắm,
thắm thiết. Chân thật và thuỷ chung là đặc tính của tình yêu:
“Dẫu
xuôi về phương Bắc ...
Hướng
về anh một phương”.
Sóng
đã bày tỏ vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ,
khát vọng được sống hết mình trong một tình yêu đẹp, sắt son thuỷ chung. Người
ta thường nói xuôi vào Nam, ngược ra Bắc; nhưng ở đây, trong nỗi nhớ chất đầy
nhà thơ lại dùng ngược lại. Từ đó nhà thơ đã nói đến nỗi nhớ bất chấp vạn vật,
khoảng cách, tình yêu là sự gặp gỡ giữa hai tâm hồn không có giới hạn.
Cuối cùng sóng đã
nói hộ nhà thơ nỗi khát vọng được sống trọn vẹn trong tình yêu. Tình yêu lứa
đôi đẹp đẽ, nồng nàn như trăm ngàn con sóng
nhỏ giữa đại dương mênh mông, muốn được hoà nhịp vào biển lớn của tình yêu cộng
đồng:
“Làm
sao được tan ra
Thành
trăm con sóng nhỏ
Giữa
biển lớn tình yêu
Để
ngàn năm còn vỗ” .
Cả bài thơ, nếu kể đến nhan đề, thì tác giả đã mười một lần
nhắc đến từ “sóng”. Sóng vỗ như tâm tình xôn xao. Sóng cho ta nhiều ấn tượng về âm điệu của
sóng, cũng như giọng điệu tâm tình,
nhịp điệu của bài thơ. Thơ hồn nhiên, liền mạch về cảm xúc, trong sáng trong
cách diễn đạt của tác giả. Sóng vỗ
trên đại dương mênh mông cũng chính là sóng
vỗ trong lòng người con gái.
Từ hình tượng “sóng”
Xuân Quỳnh cho ta thấy rõ vẻ đẹp tâm hồn người phụ nữ trong tình
yêu. Với tình yêu chân thành, thắm thiết, người phụ nữ muốn sống hết mình, sống
trọn vẹn trong tình yêu đẹp. Yêu là nhớ ngày mong đêm, người phụ nữ khát khao
được hoà nhập gần gũi trong tình yêu ấy. Họ yêu thật nồng nàn, say đắm, thủy
chung !
Đăng nhận xét