Những năm tháng đánh Mĩ của con người Tây
Nguyên đã khơi nguồn cho cảm hứng và những sáng tác thành công về vùng đất cao
nguyên mang sức sống mãnh liệt này. Nguyễn Trung Thành với truyện ngắn Rừng xà nu là một trong số đó. Rừng xà nu chính là biểu tượng cho dân
làng Xô man bất tử. Trong Rừng xà nu Xô
man ấy ta bắt gặp một cây xà nu sống
mãnh liệt hơn bất cứ cây xà nu nào
khác - cây xà nu Tnú. Tnú - người con yêu , niềm tự hào của dân làng, gắn bó với cách mạng,
dũng cảm tuyệt vời, căm thù giặc sâu sắc và cũng yêu bản lang như cơ thể mình.
Trước hết Tnú rất gắn bó với cách mạng. Được cụ Mết, một già làng tiêu biểu
cho những con người đấu tranh bất khuất của dân làng Xô-man chỉ bảo rằng “cán bộ
là Đảng, Đảng còn núi nước này còn”, nên ngay từ lúc nhỏ, Tnú tham gia việc nuôi giấu cán bộ và hoàn thành xuất sắc công tác
giao liên. Nhiều đêm Tnú phải ngủ lại
trong rừng vì sợ lỡ giặc lùng ai dẫn cán bộ chạy. Tnú luôn nghe lời chỉ dạy của cán bộ. Được anh Quyết dạy chữ, Tnú khắc phục khó khăn, cố gắng học tập.
Không có bảng, không có phấn, Tnú lấy
nứa làm bảng và để ba ngày đường tới núi Ngọc Linh mang về một xà lét đầy đá trắng
làm phấn. Khi Tnú tỏ ra chán nản vì
mình tối dạ, học không nhớ được thì một lời động viên của anh Quyết “không học
chữ làm sao làm được cán bộ giỏi”, đã truyền thêm sức mạnh tinh thần, giúp Tnú cố gắng hơn.
Tnú
vô cùng gan dạ, dũng cảm. Ngay từ ngày làm giao liên, Tnú không bao giờ chịu đi đường món, cứ xé rừng mà đi, lọt tất cả
các vòng vây, qua sông Tnú không
thích lội chỗ nước êm, cứ lựa chỗ thác mạnh mà bơi ngang. Khi bị giặc bắt, Tnú can đảm chịu những đòn tra tấn, để
sau khi vượt ngục, vẫn tiếp tục cùng cụ Mết lãnh đạo dân làng Xô-man mài giáo,
mài rựa chống lại kẻ thù. Khi bản làng bị càn quét, vợ con Tnú bị giặc hành hạ giết chết một cách dã man, nhất là khi anh bị
thằng Dục tẩm nhựa xà nu để đốt mười ngón tay thành mười ngọn đuốc. Tnú càng thấm thìa nỗi đau thương và
căm thù, dần đần nhận thức sâu sắc về kẻ thù và quyết tâm hành động. Anh ra đi
“lực lượng”, quyết tiêu diệt cho hết kẻ thù tàn ác, bởi lẽ “chúng nó đứa nào
cũng là thằng Dục cả. Ngoài ra, Tnú
còn là người giàu tình cảm thương yêu. Anh tha thiết yêu bản làng. Sinh ra và lớn
lên giữa núi rừng tây Nguyên hùng vĩ, giữa những con người mộc mạc, thuần hậu, Tnú thấy gắn bó thân thiết với cảnh và
người của quê hương mình. Ba năm đi chiến đấu xa bản làng, khi trở về, Tnú vô cùng xúc động. Anh nhớ rõ từng
hàng cây, con đường, từng dòng suối mát. Anh đau đớn khi gặp lại một thân cây
to chắn ngang đường, nơi mà ngày xưa, Mai đã thổ lộ tình cảm yêu mến ngay khi
anh mới ở tù về. Anh cũng bồi hồi khi nghe tiếng chày giã gạo của dân làng, tiếng
chày chuyên cần, rộn rã của những người đàn bà, và những cô gái Strá, của mẹ
anh ngày xưa mà suốt đời anh vẫn nhớ.
Anh yêu thương vợ con tha thiết. Chính vì
yêu thương rất nhiều nên anh căm thù sâu sắc bọn giặc đã dùng cây sắt đánh chết
vợ con anh. Anh cũng yêu thương mọi người. Làng Xô-man đã dành cho anh một tình
cảm đặc biệt nồng hậu, thân thiết. Những cặp mắt tròn xoe, rồi những tiếng ré
lên và những tiếng reo của mọi người đã thể hiện nỗi vui mừng đón Tnú về làng.
Bắt nguồn từ tình yêu vợ con, dân làng sâu
thẳm trong lòng, từ riêng chung, Tnú
đã biến nó thành lòng yêu nước, căm thù giặc, dũng cảm đối với kẻ thù. Tnú chính là hình tượng tiêu biểu của
những con người cao nguyên mang sức sống
mãnh liệt và tình yêu nồng nàn
Đăng nhận xét